Giriş
Türkiye 7 yıl aradan sonra yeniden sayıldı. Sayım sonuçları bazı illeri sevindirirken bazılarını üzdü. Bazı illerde beklenenin üzerinde bir rakam çıkarken bazılarında beklenenin altında çıktı. Sayım sonuçlarının ilimizi nasıl etkilediğinden bahsetmeden önce yeni sistemden biraz bahsetmek yerinde olacaktır.
Ülkemizde, sonuncusu 2000 yılında olmak üzere bugüne kadar 14 Genel Nüfus Sayımı yapılmıştır. Sokağa çıkma yasağı uygulanarak bir günde yapılan bu sayımlarda, kişiler sayım günü bulundukları yerde, yani de facto yöntemine göre sayılmışlardı. 2006 yılında çıkarılan 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu ile ülkemizdeki nüfus sayımlarının da veri kaynağını oluşturacak yeni bir sistem kuruldu. Bu yeni sistemde yapılan sayımın sonuçları pek çok il için yeni düzenlemeleri gerektirecek gibi görünüyor.
1. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Nedir?
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi adı verilen bu sistemde öncelikle 5490 Sayılı Kanun'da da öngörüldüğü gibi ülkemizdeki tüm adres bilgilerinin kaydedildiği Ulusal Adres Veri Tabanı oluşturuldu. Yerleşim yerlerindeki bütün adresler, anketörler tarafından tek tek ziyaret edilerek bilgi formları toplandı. TÜİK tarafından geliştirilen web tabanlı program ile, alanda tespit edilen ikamet adres bilgileri, MERNİS kayıtları ile T.C. kimlik numarası kullanılarak elektronik ortamda eşleştirildi. Türkiye'de ikamet eden yabancıların bilgileri ise pasaport numarası kullanılarak ikamet ettikleri adresler ile ilişkilendirildi ve ayrı bir veri tabanı oluşturuldu. Eşleştirme işlemi tamamlandıktan sonra ikamet adreslerine göre kişisel bilgileri içeren adres listeleri, kişilerin kontrol etmeleri için Kanun gereği 60 gün süreyle mahalle/köy muhtarlıklarında askıya çıkarıldı. Askı süresince, muhtarlıkların yanı sıra TÜİK'in web sayfasından da vatandaşlara ikamet adreslerinin doğruluğunu kontrol etme imkanı sağlandı. Böylece, nüfus sayımlarında yaşanan mükerrer kayıt ya da kayıt olmama gibi sorunların ortadan kaldırılması sağlandı.
Kamu kurum ve kuruluşları adrese yönelik tüm idari işlemlerinde artık bu sistemi kullanacak, yerleşim yerleri ayrımında nüfusun büyüklüğü ve temel nitelikleri hakkında güncel bilgiler de bu sistemden elde edilecek. Ülkemizin nüfusuna ilişkin bilgiler, sadece on yılda bir yapılan nüfus sayımları yerine, “de jure” yöntemi olarak bilinen ikamet adresine dayalı olarak her yıl TÜİK tarafından yayımlanacak. ADNKS İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'ne devredildi ve sitemin güncelliğinin ve devamlılığının sağlanması Bakanlığın görevi dahilinde.
2. Nüfus Sonuçları ve Etkileri
2.1. Türkiye
1927 yılından 1990 yılına kadar her 5 yılda bir düzenli olarak yapılan nüfus sonuçlarına baktığımızda, 1927 yılında 13 milyon 648 bin 270 olan Türkiye nüfusunun 2000 yılında 67 milyon 803 bin 927'ye ulaştığını görmekteyiz.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ile yapılan ilk nüfus sayım sonuçlarına göre ise 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle Türkiye nüfusu 70,586,256 kişidir.
Nüfusun 35,376,533'ünü erkek, 35,209,723'ünü ise kadınlar oluşturmaktadır. Ülkemizde ikamet eden nüfusun % 70.5'i şehirlerde yaşamaktadır. Şehir nüfusu (il ve ilçe merkezlerinde ikamet eden nüfus) 49,747,859, köy nüfusu (bucak ve köylerde ikamet eden nüfus) ise 20,838,397 kişidir. Şehirlerde yaşayan nüfus oranının en yüksek olduğu il % 92.7 ile Ankara, en düşük olduğu il ise % 31.8 ile Ardahan'dır.
Ülkemizde ortanca yaş 28.3'tür. Ortanca yaş erkeklerde 27.7 iken, kadınlarda 28.8'dir. Şehirlerde ikamet edenlerin ortanca yaşı 28.4, köylerde ise 27.9'dur. 1564 yaş grubunda bulunan çalışma çağındaki nüfus, toplam nüfusun %66.5'ini oluşturmaktadır. Ülkemiz nüfusunun %26.4'ü 014 yaş grubunda, %7.1'i ise 65 ve daha yukarı yaş grubundadır.
2.2. Konya
Adrese dayalı nüfus sayım sonuçlarına göre, Konya il nüfusu ise 1 milyon 959 bin 82 olarak ortaya çıktı. 2000 yılı nüfus sayımına göre 2 milyon 192 bin olan Konya'nın nüfusu, yapılan son açıklamayla 2 milyonun altına düşmüş oldu.
2000 nüfus sayım sonuçlarına göre Konya'da şehir nüfusu 1 milyon 294 bin 817, köy nüfusu 897 bin 349 iken, 2007 sayım sonuçlarına göre şehir nüfusu 1 milyon 412 bin 343, köy nüfusu ise 546 bin 739 kişidir. Şehirde yaşayanların oranı %59, köyde yaşayanların oranı %41'dir. Şehirdeki nüfusun 701 bin 737'si erkek, 710 bin 606'sı ise kadındır. Köy nüfusunun 266 bin 929'u erkek, 279 bin 810'u kadındır.
Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen bir kilometrekareye düşen kişi sayısı, Türkiye genelinde 92 iken, yüzölçümü büyüklüğüne göre ilk sırada yer alan Konya ilindeki nüfus yoğunluğu 50'dir.
Nüfusu en yüksek olan illerin başında İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Adana gelirken, Konya nüfus bakımından Türkiye'nin 6. büyük ili oldu.
Konya'nın en kalabalık ilçe merkezi Selçuklu, en az nüfusa sahip ilçe merkezi ise Ahırlı'dır. Konya'nın merkez 3 ilçesinin toplam nüfusu ise 967 bin 55'dir. 2000 nüfus sayımına göre kent merkezi nüfusunda %30 oranında bir artış oldu.
Genel sayımdaki düşüşün en önemli nedenlerinin başında yurt dışında yaşayan insanların kendi köyü ve beldesinde sürekli ikamet etmediği halde sayım kapsamına alınması geliyor.
Türkiye'nin yurt içi ve yurt dışı silah üretim merkezleri arasında yer alan Beyşehir ilçesine bağlı Üzümlü Kasabası, Konya'nın 31 ilçesinin 12'sinden daha fazla nüfusa sahip. 4 bin 444 kişilik nüfusa sahip Üzümlü Beldesi Hüyük, Derebucak, Ahırlı, Yalıhüyük, Derbent, Taşkent, Altınekin, Halkapınar, Akören, Çeltik, Hadim ve Tuzlukçu ilçelerini geride bıraktı. Bunun en önemli sebebi ise beldede işsizliği az olmasından ötürü göç vermeyip aksine göç alıyor olması. Genç nüfus beldede çalışıyor. Kasaba sanayisi gelişmiş bir yerleşim yeri. Silah sektöründe Türkiye'de iç ve dış piyasada bir çok firmayla çalışıyor ve bu firmalara silah satıyor. Bünyesinde bulundurduğu silah fabrikaları sayesinde işsizlik az. Beyşehir dahil olmak üzere çevre köy ve kasabalardan gençler buraya gelip iş imkanı bulabiliyorlar.
Coğrafi açıdan bakıldığında Türkiye'nin en büyük ili olan ve insanlık aleminin en eski yerleşim merkezi olarak Çatalhöyük'ü içinde barındıran Konya'da, son nüfus sayım sonuçları dengeleri değiştirecek.
Yeni sonuçlara göre, Konya'da 31 ilçeden 4'ü ve 205 beldeden 111'inin nüfusu 2 binden az. Bilindiği gibi nüfusu 2 binin altına düşen beldelerle ilgili 1994 yılında çıkan Belediyeler Yasasında; ''nüfusu 2 binin altına düşen belde belediyeleri, belediye olmaktan çıkarılır'' ifadesi yer alıyor. Ancak bu konuda yetki; üçlü kararnameyle İçişleri Bakanı, Başbakan ve Cumhurbaşkanına ait. Şu ana kadar pek uygulanmadı. Bu kez uygulanıp uygulanmayacağını ise zaman gösterecek. Uygulanması durumda büyük bir ihtimalle belediye başkanları yakın beldelerle birleşme yoluna giderek belde kalmanın yollarını arayacak. Kapatılan belediyeler ise yasayla feshedilerek İl Özel İdaresine bağlanacak.
Aşağıdaki tabloda 1963'ten bu yana Konya'nın belediye sayısı görülmektedir. 1984, 1999 ve 2007 yıllarında bir önceki yıla göre azalma olduğunu görüyoruz.
Nüfusu azalan 44 belediyenin geliri de düşüyor. Yeni sonuçlar, nüfusu bir hayli düşen özellikle küçük ilçeler ve bazı illerin belediye paylarını da önemli ölçüde düşürecek. Şehirlerde yaşayanların sayısının değişmesi, özellikle altyapı yatırımları açısından büyük önem taşıyor. Çünkü illere yapılan yardımlardaki para tutarı nüfusuna göre ayarlanıyor.
Türkiye 7 yıl aradan sonra yeniden sayıldı. Sayım sonuçları bazı illeri sevindirirken bazılarını üzdü. Bazı illerde beklenenin üzerinde bir rakam çıkarken bazılarında beklenenin altında çıktı. Sayım sonuçlarının ilimizi nasıl etkilediğinden bahsetmeden önce yeni sistemden biraz bahsetmek yerinde olacaktır.
Ülkemizde, sonuncusu 2000 yılında olmak üzere bugüne kadar 14 Genel Nüfus Sayımı yapılmıştır. Sokağa çıkma yasağı uygulanarak bir günde yapılan bu sayımlarda, kişiler sayım günü bulundukları yerde, yani de facto yöntemine göre sayılmışlardı. 2006 yılında çıkarılan 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu ile ülkemizdeki nüfus sayımlarının da veri kaynağını oluşturacak yeni bir sistem kuruldu. Bu yeni sistemde yapılan sayımın sonuçları pek çok il için yeni düzenlemeleri gerektirecek gibi görünüyor.
1. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Nedir?
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi adı verilen bu sistemde öncelikle 5490 Sayılı Kanun'da da öngörüldüğü gibi ülkemizdeki tüm adres bilgilerinin kaydedildiği Ulusal Adres Veri Tabanı oluşturuldu. Yerleşim yerlerindeki bütün adresler, anketörler tarafından tek tek ziyaret edilerek bilgi formları toplandı. TÜİK tarafından geliştirilen web tabanlı program ile, alanda tespit edilen ikamet adres bilgileri, MERNİS kayıtları ile T.C. kimlik numarası kullanılarak elektronik ortamda eşleştirildi. Türkiye'de ikamet eden yabancıların bilgileri ise pasaport numarası kullanılarak ikamet ettikleri adresler ile ilişkilendirildi ve ayrı bir veri tabanı oluşturuldu. Eşleştirme işlemi tamamlandıktan sonra ikamet adreslerine göre kişisel bilgileri içeren adres listeleri, kişilerin kontrol etmeleri için Kanun gereği 60 gün süreyle mahalle/köy muhtarlıklarında askıya çıkarıldı. Askı süresince, muhtarlıkların yanı sıra TÜİK'in web sayfasından da vatandaşlara ikamet adreslerinin doğruluğunu kontrol etme imkanı sağlandı. Böylece, nüfus sayımlarında yaşanan mükerrer kayıt ya da kayıt olmama gibi sorunların ortadan kaldırılması sağlandı.
Kamu kurum ve kuruluşları adrese yönelik tüm idari işlemlerinde artık bu sistemi kullanacak, yerleşim yerleri ayrımında nüfusun büyüklüğü ve temel nitelikleri hakkında güncel bilgiler de bu sistemden elde edilecek. Ülkemizin nüfusuna ilişkin bilgiler, sadece on yılda bir yapılan nüfus sayımları yerine, “de jure” yöntemi olarak bilinen ikamet adresine dayalı olarak her yıl TÜİK tarafından yayımlanacak. ADNKS İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü'ne devredildi ve sitemin güncelliğinin ve devamlılığının sağlanması Bakanlığın görevi dahilinde.
2. Nüfus Sonuçları ve Etkileri
2.1. Türkiye
1927 yılından 1990 yılına kadar her 5 yılda bir düzenli olarak yapılan nüfus sonuçlarına baktığımızda, 1927 yılında 13 milyon 648 bin 270 olan Türkiye nüfusunun 2000 yılında 67 milyon 803 bin 927'ye ulaştığını görmekteyiz.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi ile yapılan ilk nüfus sayım sonuçlarına göre ise 31 Aralık 2007 tarihi itibariyle Türkiye nüfusu 70,586,256 kişidir.
Nüfusun 35,376,533'ünü erkek, 35,209,723'ünü ise kadınlar oluşturmaktadır. Ülkemizde ikamet eden nüfusun % 70.5'i şehirlerde yaşamaktadır. Şehir nüfusu (il ve ilçe merkezlerinde ikamet eden nüfus) 49,747,859, köy nüfusu (bucak ve köylerde ikamet eden nüfus) ise 20,838,397 kişidir. Şehirlerde yaşayan nüfus oranının en yüksek olduğu il % 92.7 ile Ankara, en düşük olduğu il ise % 31.8 ile Ardahan'dır.
Ülkemizde ortanca yaş 28.3'tür. Ortanca yaş erkeklerde 27.7 iken, kadınlarda 28.8'dir. Şehirlerde ikamet edenlerin ortanca yaşı 28.4, köylerde ise 27.9'dur. 1564 yaş grubunda bulunan çalışma çağındaki nüfus, toplam nüfusun %66.5'ini oluşturmaktadır. Ülkemiz nüfusunun %26.4'ü 014 yaş grubunda, %7.1'i ise 65 ve daha yukarı yaş grubundadır.
2.2. Konya
Adrese dayalı nüfus sayım sonuçlarına göre, Konya il nüfusu ise 1 milyon 959 bin 82 olarak ortaya çıktı. 2000 yılı nüfus sayımına göre 2 milyon 192 bin olan Konya'nın nüfusu, yapılan son açıklamayla 2 milyonun altına düşmüş oldu.
2000 nüfus sayım sonuçlarına göre Konya'da şehir nüfusu 1 milyon 294 bin 817, köy nüfusu 897 bin 349 iken, 2007 sayım sonuçlarına göre şehir nüfusu 1 milyon 412 bin 343, köy nüfusu ise 546 bin 739 kişidir. Şehirde yaşayanların oranı %59, köyde yaşayanların oranı %41'dir. Şehirdeki nüfusun 701 bin 737'si erkek, 710 bin 606'sı ise kadındır. Köy nüfusunun 266 bin 929'u erkek, 279 bin 810'u kadındır.
Nüfus yoğunluğu olarak ifade edilen bir kilometrekareye düşen kişi sayısı, Türkiye genelinde 92 iken, yüzölçümü büyüklüğüne göre ilk sırada yer alan Konya ilindeki nüfus yoğunluğu 50'dir.
Nüfusu en yüksek olan illerin başında İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Adana gelirken, Konya nüfus bakımından Türkiye'nin 6. büyük ili oldu.
Konya'nın en kalabalık ilçe merkezi Selçuklu, en az nüfusa sahip ilçe merkezi ise Ahırlı'dır. Konya'nın merkez 3 ilçesinin toplam nüfusu ise 967 bin 55'dir. 2000 nüfus sayımına göre kent merkezi nüfusunda %30 oranında bir artış oldu.
Genel sayımdaki düşüşün en önemli nedenlerinin başında yurt dışında yaşayan insanların kendi köyü ve beldesinde sürekli ikamet etmediği halde sayım kapsamına alınması geliyor.
Türkiye'nin yurt içi ve yurt dışı silah üretim merkezleri arasında yer alan Beyşehir ilçesine bağlı Üzümlü Kasabası, Konya'nın 31 ilçesinin 12'sinden daha fazla nüfusa sahip. 4 bin 444 kişilik nüfusa sahip Üzümlü Beldesi Hüyük, Derebucak, Ahırlı, Yalıhüyük, Derbent, Taşkent, Altınekin, Halkapınar, Akören, Çeltik, Hadim ve Tuzlukçu ilçelerini geride bıraktı. Bunun en önemli sebebi ise beldede işsizliği az olmasından ötürü göç vermeyip aksine göç alıyor olması. Genç nüfus beldede çalışıyor. Kasaba sanayisi gelişmiş bir yerleşim yeri. Silah sektöründe Türkiye'de iç ve dış piyasada bir çok firmayla çalışıyor ve bu firmalara silah satıyor. Bünyesinde bulundurduğu silah fabrikaları sayesinde işsizlik az. Beyşehir dahil olmak üzere çevre köy ve kasabalardan gençler buraya gelip iş imkanı bulabiliyorlar.
Coğrafi açıdan bakıldığında Türkiye'nin en büyük ili olan ve insanlık aleminin en eski yerleşim merkezi olarak Çatalhöyük'ü içinde barındıran Konya'da, son nüfus sayım sonuçları dengeleri değiştirecek.
Yeni sonuçlara göre, Konya'da 31 ilçeden 4'ü ve 205 beldeden 111'inin nüfusu 2 binden az. Bilindiği gibi nüfusu 2 binin altına düşen beldelerle ilgili 1994 yılında çıkan Belediyeler Yasasında; ''nüfusu 2 binin altına düşen belde belediyeleri, belediye olmaktan çıkarılır'' ifadesi yer alıyor. Ancak bu konuda yetki; üçlü kararnameyle İçişleri Bakanı, Başbakan ve Cumhurbaşkanına ait. Şu ana kadar pek uygulanmadı. Bu kez uygulanıp uygulanmayacağını ise zaman gösterecek. Uygulanması durumda büyük bir ihtimalle belediye başkanları yakın beldelerle birleşme yoluna giderek belde kalmanın yollarını arayacak. Kapatılan belediyeler ise yasayla feshedilerek İl Özel İdaresine bağlanacak.
Aşağıdaki tabloda 1963'ten bu yana Konya'nın belediye sayısı görülmektedir. 1984, 1999 ve 2007 yıllarında bir önceki yıla göre azalma olduğunu görüyoruz.
Nüfusu azalan 44 belediyenin geliri de düşüyor. Yeni sonuçlar, nüfusu bir hayli düşen özellikle küçük ilçeler ve bazı illerin belediye paylarını da önemli ölçüde düşürecek. Şehirlerde yaşayanların sayısının değişmesi, özellikle altyapı yatırımları açısından büyük önem taşıyor. Çünkü illere yapılan yardımlardaki para tutarı nüfusuna göre ayarlanıyor.
4 yorum:
konya çok güzel bir yer
konya çok güzel bir yer
çok güzel bir site ama biraz gelişt,r,lmeli süpersiniz aradığımı buldum süperrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr
çok güzel bir site ama biraz gelişt,r,lmeli süpersiniz aradığımı buldum süperrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrr
Yorum Gönder